Gizaki guztiok behar ditugu zainketak, baina nork egiten ditu gehienak eta zer eskaintzen du sistemak zaintza behar duten pertsonak behar bezala artatu ahal izateko? Eztabaidarako gaia da euskal mugimendu feministaren barruan. Aktibista batzuek ‘Denon Bizitzak Erdigunean’ plataforma sortu dute eta “Zaintzaren iraultza” bultzatu nahi dute hainbat ekimenen bidez.
Garrantzitsuena azaroaren 30erako deitutako greba da. Hainbat elkarte, sindikatu eta beste eragile batzuk bat egiten ari dira deialdiarekin. Batzarretan eztabaidatu den dokumentuaren arabera, lanuztea gizarte-akordioa ekartzeko tresna izatea espero da eta, ondoren, epe luzeagoko Legegintzako Herri Ekimena (LHE).
Grebaren bultzatzaileek elkar zaintzeko kultura eraiki nahi dute, kalteberatasuna eta interdependentzia aitortuko dituena. Proposatzen diren beste helburu batzuk dira zaintza eskubide kolektibo unibertsaltzat hartzea eta bizitzaren eta zaintza-harremanen aniztasuna aitortzea.
Kolektibizazioa
Ideia ahalbidetzeko, zainketak kolektibizatu beharko lirateke, eta horrek zera esan nahi du:
- Pertsona guztiok izango dugu geure zaintzaren eta gainerakoenaren ardura.
- Jasotzen ditugun zainketak ez dira familia-sareen edo eskura dugun diruaren araberakoak izango.
- Jende guztiak izango du espazio egokietan zaintzeko ardura.
- Zainketa-lanen balioa handitu eta profesionalizatu egingo da.
- Zaintza-eredu emantzipatzailea eraiki beharko da.
Eskema berriak kalitatezko zaintza-sistema publikoa integratuko luke, eta planteamendu horrekin ez datoz bat, adibidez, egungo egoitzen eta etxeko laguntzaren ereduak. Mendekotasun Legea ere aldatu beharko litzateke.
Grebaren sustatzaileek egoitzak kudeatzen dituzten enpresek irabaziak lortu nahi dituztela uste dute eta horrek zerbitzuari kalitatea kentzen diola. Horregatik, adinekoak zaintzeko sistema publiko indartsu eta gainbegiratua eskatzen dute, beste irtenbide batzuk martxan jartzen diren bitartean, hala nola belaunaldien arteko etxebizitzen kooperatibak.
Zaintza lana hobetzea
‘Denon Bizitzak Erdigunean’ ekimenak beharrezkotzat jotzen du, halaber, zaintza-lana hobetzea eta profesionalizatzea, zaintzaile guztiak erregularizatuz eta etxeko enplegua Gizarte Segurantzaren erregimen orokorrera eramanez. Gutxieneko soldata baino gehiago kobratu beharko luketela uste dute.
Eremu pribatuan, lanaren nazioarteko sexu-banaketa haustea, “dena maitasunagatik” manatua desmuntatzea eta familia nuklearretik harago joatea dira beste helburu batzuk pertsonen artean bestelako lotura afektiboak eta zaintza-loturak eraikiz.
Heziketan txertatu
Mundu guztiak mundu guztia zaintzeko gaitasuna izan dezan, zainketak hezkuntza-sisteman sartzearen alde egiten dute, baita zaintzeko denborak handitzearen alde ere, lanaldiak, baimenak eta abar berrikusita.
Gizarte-antolamenduak helburu horiek lortzen lagunduko luke, herri eta auzoetan denborak eta espazioak zaintzaren ikuspegitik berrantolatuz.
Feministen plataformak badaki beraien proposamenek osasunerako, hezkuntzarako, gizarte-zerbitzuetarako eta etxebizitzarako aurrekontuak handitzea eskatzen dutela, eta lan jarduera murriztu beharko litzatekeela soldatak mantenduz eta komunitatearen ekarpena handituz.
Horregatik, sistemaren erabateko eraldaketa ere eskatzen dute. “Zaintza-politikek itsasargi gisa balio behar digute eraiki nahi dugun gizarte-eredurako trantsizioa bideratzeko; sistema kapitalistatik kanpo ibiltzeko, bizitza erdigunean jarriko duen eredu baterantz”.
