Aurten Emakumeen Mundu Martxaren 25. urteurrena ospatzen dugu, ‘Mundua eraldatzeko indar feminista’ leloarekin. Gure mugimendu feminista eta herrikoia 1998an batu zen, neoliberalismoa pilpilean zegoen hamarkadan. Feminista gisa, “Ez!” esan genuen, eta alternatiba bat proposatu genuen. Politika neoliberalen aurka borrokatzeko maila globalean eraikitako lehen mugimendu feminista izan zen.
Nazio Batuen (NBE) eremuan instituzionalizatutako agenda feminista baten inguruan ustezko adostasuna zegoela ematen zuen arren, deialdiari erantzun zioten herri-taldeek ikuspegi kritikoa partekatzen zuten, emakumeen eskubideen izenean globalizazio neoliberalaren erasoaldia legitimatu eta indartzeko moduari buruz. Gure herrialde bakoitzean sentitzen genuen, gure eguneroko bizitzan.
Elkartu gintuenak pobreziaren sustraien eta emakumeen aurkako indarkeriaren aurkako borrokak izan ziren. Hori egitean, aurrez aurre jarri genuen kapitalismoa eta patriarkatua sistema gisa, eta ez soilik emakumeen bizitzan dituen inpaktuak.
Gure indarra gure herri-erakundetik oso ondo definitutako ikuspegi politiko batetik dator, tokiko borrokak nazioarteko borrokekin lotzen baititu. Oso harro gaude 25 urtetik hona nazioarteko mugimendu feminista iraunkorra izan delako.
Antolaketaren balioak eta printzipioak
Feminista politikoak baina botere politikoekiko autonomoak gara. Gure finantza- eta politika-autonomiari hasieratik eustea oso estrategia garrantzitsua izan da. Aniztasunak indarra ematen digu. Bost eskualde dira gure mugimenduaren parte: Amerika, Afrika, Europa, Ekialde Ertaina eta Ipar Afrika eta Asia-Ozeano Barea. Lidergoa kolektiboa da.
Mugimenduarekin zerikusia duten erabaki orokor guztiak eskualdeetako ordezkariekin batera hartzen dira. Estrategiarekin, nazioarteko ekintzekin, gure prozesuak gidatzen dituzten dokumentu politikoekin eta abarrekin zerikusia duten erabakiak dira. Ezaugarri horiek guztiek indartu egin gaituzte urte hauetan guztietan bizirauteko eta guztiok aske izan arte bide hau eraikitzen jarraitzeko konpromisoa hartzeko.
Gure azterketa eta agenda politikoa eraikitzea
Bizi garen mundua aztertzea funtsezkoa da gure borroka komunerako. Zapalkuntza-sistema bat ikusten dugu: kapitalismoa-patriarkatua-arrazismoa-kolonialismoa. Gure borrokek sistema horri aurre egiten diote eta, era berean, gure alternatiben erdigunean gizaki gisa naturarekiko dugun interdependentzia jartzen dute. Gure borroka-estrategia koherentea da mundu osoko emakumeen errealitatearekin. Gure mugimendua nazioarteko beste mugimendu sozial batzuekin aliantzan eraikitzen dugu; borroka antikapitalistak indartzeko aukera ematen digun aliantza, feminismoa erdigunean jarriz.
Tokian tokiko borroketatik eta alde guztietako emakume indigenen ezagutza eta jakintzetatik ikasten dugu. Gure agenda gure herrien memorian eta gure borroketan oinarritzen da. Ezagutza hori eta memoria hori oso garrantzitsuak dira gaur egun, gure gizartea biziraupenaren gizarte bihurtu baita. Bizirauteko eta planetako bizitzari eusten jarraitzeko, elkarrengandik ikasi behar dugu. Eta sistema eraldatu behar dugu. Kapitalismoan ez dago lekurik emakumeen askatasunerako eta berdintasunerako, naturarako eta herri indigenen bizimoduekiko errespeturako; ezta bakerako eta herri-subiranotasunerako ere.
Gure lanaren eta gorputzen ustiapena gure lurraldeen kolonizazioarekin lotuta dago. Gure gorputzak eta gure lurraldeak kapitalaren interesen mende daude indarkeriaren bidez. Emakumeen aurkako indarkeria, gerrak eta militarizazioa menderatze-sistema horri eusteko tresnak dira; patriarkatu kapitalista, kolonialista eta inperialistaren nagusitasuna betikotzeko tresnak.
“Gaur, ekonomia kapitalistaren subertsioa proposatzen dugu, ekonomia feminista deitzen diogunagatik”
Aurrean ditugun arazoak eta borrokak globalak dira, eta horrek gure lurraldeetan errotuta dauden mundu mailako konponbideak proposatzera garamatza. Pandemiak, krisi klimatikoa, estraktibismoa eta militarizazioa patriarkatuak, kapitalismoak, arrazakeriak eta kolonialismoak eragindako gertaera unibertsalak dira. Bera, arazo horiei aurre egiteko estrategia global bat garatzeko eta, aldi berean, sistema horrek berak, enpresa transnazionalek gidatuta, proposatutako konponbide faltsua salatzeko erronka dugu.
Garai honetan, ditugun gizarteak eraldatu behar ditugu. Gizarteak eraldatzeak, aldi berean, gizon eta emakume aberats eta pobreen arteko botere-harremanak berdintasunerantz eta justiziarantz aldatzea esan nahi du. Ezinezkoa da hori herrialde bakar batean lortzea eta horregatik, inperialismoari eta kolonialismoari aurre egiten diegu, elkartasunean oinarritutako feminismo internazionalista eraikiz.
Ekonomia feminista estrategia gisa
Gure nazioarteko mugimenduek eta ekintzek ausardia eta konfiantza nahikoa ematen digute ekonomian lanean hasteko. Ekonomia botere-harremanen erdigunean dago. Gaur, ekonomia kapitalistaren subertsioa proposatzen dugu, ekonomia feminista deitzen diogunagatik — gure proposamen alternatiboa mundu hau eraldatzeko, patriarkatu kapitalistari aurre egiteko eta planetako bizitzak aurrera eramateko, ez bakarrik giza bizitzak, bizitza guztiak baizik-.
Pandemiatik, klima-aldaketak larriagotutako hondamendi natural guztietatik (tifoiak, lurrikarak, uholdeak) eta armek eta potentzia nuklearrek eragindako kutsaduratik ikasi duguna da bizitzen jarraitzeko elkarren beharra dugula. Interdependenteak gara. Irtenbide bakarra erkideak eta komunitateak elkartasunez berreraikitzea da. Era berean, ekomendekoak gara eta naturaren parte gara. Natura suntsitzen bada, ez gara bizirik aterako. Gure esperientzietatik eta jakintzetatik ikastea garrantzitsua da; izan ere, Rosa Luxemburgok esan zuen bezala, arrakasta izango dugu ikasten ahazten ez badugu.
(Zutabe hau Capiremov-en gaztelaniaz argiratatu da)
